Marieke over haar zeldzame Japanse auto: "Elke rit voelt als vakantie"
De Nissan Pao was niet voor Europa bedoeld, toch is het design een gezellig samenraapsel van klassieke Europese ontwerpen. Daarnaast zit-ie bomvol met laat twintigste-eeuws, typisch Japans vernuft. Die combinatie maakt de Pao voor Marieke van Heesbeen een onweerstaanbare auto.
Stel, als kind heb je vele vakantieritten doorgebracht op de achterbank van een klassieke Oldsmobile Vista Cruiser. En op Zandvoort heb je weleens in de achterbak van de safety car meegereden. Dan krijg je automatisch een tik van de mallemolen die ‘autogekte’ heet. En als je vader dan ook nog heeft geracet, actief lid is van de Z-ZX Club Holland en een Datsun 240Z rijdt, snappen we dat je een Nissan-liefhebber wordt. Maar hoe kom je als jonge dertiger in een auto terecht die ouder is dan jijzelf en bovendien nooit officieel in Nederland geleverd is?
Marieke, lachend: “Ook dat is de schuld van mijn vader. In 2017 studeerde ik aan de kunstacademie in Arnhem, maar in de weekends ging ik nog vaak naar mijn ouders. En bij één van die weekendbezoekjes zei mijn vader tegen me: ‘Ik heb jou gevonden, maar dan in de vorm van een auto’.”
Buitengewoon veel ruimte en een enorm rijbereik. De elektrische Volkswagen ID.7 Tourer. Alleen dit jaar nog 17% bijtelling.
Mét Japanse papieren
Wat bleek: Mariekes vader had een Nissan Pao online te koop zien staan. Omdat hij het zo’n apart en veelzijdig ding vond, deed de auto hem aan z’n dochter denken. Alleen kwam de aangeboden Pao niet door de keuring van de originaliteitspolitie. Hij zat onder de stickers, was voorzien van nephouten woodypanelen en er was een achteruitrijcamera gemonteerd.
“Toen ik 'm kocht, had ik helemaal geen auto nodig”
Marieke: “Een beetje een kermis, zeg maar. Gelukkig had dezelfde handelaar ook een Olive Grey exemplaar in vrijwel originele staat staan. Engelse import, compleet met alle Japanse en Engelse papieren. Alleen: ik was 24, studeerde nog en had helemaal geen auto nodig. Maar m’n vader zei: ‘Kom op, da’s toch lachen! Bovendien is hij van mening dat het best slim kan zijn om in bijzondere auto’s te investeren.
Dus zijn we gaan kijken en voor de zekerheid hebben we beide auto’s proefgereden. Maar deze had van tevoren al de voorkeur en toen ik ’m eenmaal in het echt had gezien, kon ik ’m niet níét kopen.” Desondanks hapte Marieke niet direct toe. Dat bleek een goede strategie, want na een week stuurde de verkoper een bericht dat hij nog 250 euro van de prijs afdeed.
Meer youngtimer-reportages lees je in onze special!
Niet voor de gemiddelde autokoper
Ben je het eigenlijk met je vader eens dat de Pao helemaal bij je past? “Zeker, achteraf nog meer dan in 2017. En niet alleen omdat de auto er zo leuk uitziet. Ik ben afgestudeerd productontwerper en dol op aparte vormen. In mijn werk probeer ik altijd verschillende basisvormen tot één geheel te smeden en dat hebben de ontwerpers van deze auto ook heel knap gedaan.”
Voor avontuurlijke mensen
Nissan mikte met de Pao niet op de gemiddelde autokoper. De modelnaam komt uit het Chinees en verwijst naar de draagbare woningen van nomadenvolkeren. De fabrikant wilde daarmee aangeven dat de auto bedoeld was voor avontuurlijke mensen die er graag opuit trekken. Die folderformulering doet sterk denken aan de 21ste-eeuwse marketingkretologie die senioren in een compacte SUV moet lokken, onder het mom van ‘een actieve levensstijl’. Maar Nissan meende het serieuzer, de Pao is echt anders dan anders.
Anders dan anders
De onderste helft van de derde deur van de Pao kun je omlaag klappen en als picknickbank gebruiken. Ook bijzonder: de radio heeft een speciale outdoorstand, en dankzij het elektrisch bediende canvas dak kun je ook rijdend van de buitenlucht genieten. Daarbij is alles overgoten met een sympathiek retrosausje. Let wel: dat deed Nissan lang voordat andere fabrikanten oude designs omarmden met auto’s als de Volkswagen New Beetle, de New Mini en Fiat 500.
Recept tegen suf imago
Maar wat bezielde Nissan om in 1989 met deze retro-auto op de proppen te komen? Daarvoor moeten we terug naar begin jaren tachtig. De bedrijfsleiding wil van zijn suffe imago af en geeft zowel ontwerpers als techneuten de vrije hand om een originele conceptauto te ontwerpen.
Nissan stelt twee designteams aan. Het ene groepje bestaat uit huisontwerpers van het merk, en in het andere team zitten externe designers. De freelancer Naoki Sakai maakt de B1, een prototype in retrostijl, geïnspireerd op de klassieke Austin Mini. Een Italiaans ontwerpbureau tekent juist een futuristisch model, de B2, maar die ziet Nissan niet zitten.
De fabrikant kiest voor de B1 en zet ʼm onder de naam Be-1 als conceptcar op de Tokyo Motor Show van 1985. De reacties van het publiek zijn zo positief, dat Nissan besluit om de auto in productie te nemen. Aanvankelijk is het de bedoeling om er 3000 te bouwen, maar uiteindelijk wordt dat aantal opgekrikt tot 10.000.
Techniek van de Nissan Micra
Al in 1987 toont Nissan op de Tokyo Motor Show de Pao, die de Be-1 moet opvolgen. Net als zijn voorganger, is de Pao technisch gebaseerd op de toenmalige Micra. Dat betekent onder meer dat-ie weer een viercilinder eenlitertje onder de kap heeft. De carrosserie en het interieur zijn daarentegen geheel nieuw.
Voor de Pao besluit Nissan om geen limiet aan het productieaantal te stellen, maar om alle auto’s te bouwen die tussen 15 januari en 14 april 1989 worden besteld. De verwachting is 10.000 stuks, het worden er volgens de officiële cijfers 31.352. Overigens alleen voor de thuismarkt, want het is nooit de bedoeling geweest de Pao te exporteren. Vandaar ook dat ze allemaal rechtsgestuurd zijn.
Pike Factory is helemaal geen fabriek
Dat geldt ook voor de Be-1, de S-Cargo en de Figaro, die samen met de Pao bekendstaan als de Pike Factory-auto’s. Overigens was er geen echte fabriek voor dit retrokwartet. Pike was de naam van het designteam, vernoemd naar een middeleeuws wapen voor het voetvolk, vanwege het baanbrekende design.
Voor de productie schakelde Nissan toeleverancier Takata Kogyo in (het bedrijf van de problematische airbags) om de auto’s met de hand te bouwen. En een ander deel van de Pike Factory-modellen werd geassembleerd in de fabriek van Aichi Machine Industry.
De Pao is het meest gebouwde Pike-product, maar het blijft een exclusieve auto. Sterker, olijfgroene Pao’s met open dak en automaat zoals die van Marieke, zijn maar 2580 keer van de band gerold. In Nederland staan er slechts een stuk of twintig Pao’s op kenteken.
Vrouwen in oldtimers
Net als bij de Be-1, herinnert de neus van de Pao aan de klassieke Mini. Marieke: “Een vriendin van mij heeft er eentje en toen we onze auto’s naast elkaar zetten, zag je dat heel goed. Met haar rijd ik af en toe ook toerritten en het lijkt ons leuk om wat meer vrouwen te vinden die zelf graag in oldtimers rijden.”
Behalve in de neus, herken je de oer-Mini ook aan de ‘blootliggende’ deurscharnieren. De klapraampjes achter, de ribbels in de motorkap en het vouwdak doen op hun beurt denken aan de Eend. En Renault 4-kenner als hij is, ziet fotograaf Igor in de minuscule chroombumpertjes de stijl terug van de Renault 3. Dat was een uitgeklede versie van de R4, die alleen in 1961 en 1962 werd gebouwd.
Vanbinnen overheerst veel bloot metaal, zoals dat gebruikelijk was in de jaren zestig, terwijl de crèmekleurige meters en bedieningselementen je nóg een decennium verder terug in de tijd lijken te willen voeren.
Gebrekkig onderhoud
In het begin gebruikte Marieke haar Pao als dagelijkse auto, al maakte ze haar doordeweekse kilometers vooral met de benenwagen en op de fiets. Na een tijdje bleek de motor toch niet helemaal gezond te zijn, waarschijnlijk als gevolg van veel korte afstanden en gebrekkig onderhoud bij de Engelse eigenaren.
“Op een gegeven moment viel er bijna niet meer mee te rijden.”
Marieke: “Op een gegeven moment viel er bijna niet meer mee te rijden. Ik moest het rem- en gaspedaal tegelijkertijd ingedrukt houden, anders viel de oliedruk weg en sloeg de motor af. Gelukkig had een vriend van mijn vader een reservemotor liggen en die heeft mijn vader er ingebouwd. En omdat hij toch bezig was, heeft-ie meteen de automaatbak uitgebouwd en preventief laten modificeren en reviseren.”
Dikke laag plamuur
Ook de carrosserie kon wel wat liefde gebruiken. Toen Marieke bezig was de auto vanbinnen en vanbuiten te reinigen, kwam ze niet alleen leuke dingen tegen. “Onder de achterbank vond ik van alles: Japanse en Britse muntjes, een plattegrond van de Londense metro en zelfs Japanse animekaartjes.”
Minder leuk was de vondst van een dikke laag plamuur die een knullig gerepareerde schade van de dorpel moest maskeren. Het bijrijdersportier heeft eveneens schade, maar daarvoor heeft Marieke al een vervangend exemplaar gevonden. “Hij moet alleen nog worden gespoten.”
“Ik vind het wel spannend om er straks de slijptol in te zetten”
Krokante randjes
En waarschijnlijk blijft het niet bij dat portier, want de achterschermen en de dorpels beginnen wat krokante bruine randjes te vertonen. Aanvankelijk zou een bekende van Mariekes vader zich hierom bekommeren, maar na lang wachten heeft ze besloten het zelf aan te pakken: “Voor mijn werk ben ik wel gewend om mijn handen te gebruiken en ik heb op technisch vlak veel opgestoken van mijn vader en mijn broertje. Zo heb ikzelf de draagarmen en de radiateur van de Pao vervangen en mijn dagelijkse auto onderhoud ik ook zelf.
Samen met mijn vader heb ik al een cursus metaalbewerking gedaan, dus plaatwerken krijg ik vast ook wel onder de knie. Daar komt bij dat ik zo nodig de werkplaats van mijn vader kan lenen, compleet met een brug en alle benodigde gereedschappen. Maar ik vind het ook wel spannend om er straks de slijptol in te zetten. Uiteindelijk wil ik ’m helemaal spuiten, want nu zit er tussen de verschillende carrosseriedelen best wat kleurverschil.”
Slak tussen de sportwagens
Door de problemen met de motor én omdat Marieke tijdens haar studie eigenlijk geen auto nodig had, heeft de Pao tussen 2018 en 2020 stilgestaan. Als daily driver is-ie inmiddels ‘met pensioen’, maar dat betekent niet dat de Pao alleen maar in de stalling staat mooi te wezen. Al met al heeft Marieke er ongeveer 30.000 kilometer mee gereden.
“Ooit ben ik er samen met een stel vriendinnen mee op vakantie geweest naar Zeeland en kort geleden was ik nog met ’m bij de Spa Classic op Spa-Franchorchamps. Daar stond-ie als trage slak tussen allemaal snelle 240Z’s geparkeerd. En nu ik weet dat-ie dat aankan, durf ik ook wel een verdere vakantierit aan. Al voelt elke rit in deze auto eigenlijk als vakantie, waar je ook heen gaat.
Je hebt door het grote glasoppervlak een heel goed zicht op de omgeving en ook het lichte, stijlvolle interieur geeft een zomers, relaxed sfeertje, zeker met het dakje open. Daarbij trekt-ie ook nog heel veel bekijks. De meeste mensen vinden ’m hartstikke leuk, al hebben ze geen idee waarin ik rijd. Sommigen denken zelfs dat het een nieuwe Chinese auto is, misschien ook door de Japanse sticker op de achterruit.”
Onbegrip
Dat de Pao verre van nieuw of elektrisch is, betekent niet dat-ie je qua comfort op een houtje laat bijten. Stuurbekrachtiging was gewoon standaard, wat in 1989 verre van vanzelfsprekend was. Mariekes auto is eveneens voorzien van airco, een automatische versnellingsbak en het canvas dak is elektrisch bedienbaar.
Marieke: “Voor zo’n oude auto rijdt-ie heel soepel en gemakkelijk, wel voelt het tussen alle moderne hoge auto’s soms alsof ik in een onderzeeër onderweg ben. Toen ik ’m net had, snapten veel mensen niet waarom ik m’n geld in een oldtimer stak. Maar ik heb er nooit spijt van gehad, los van het feit dat-ie flink in waarde gestegen is. Via social media heb ik leuke contacten opgedaan met andere Pao-rijders uit Nederland en Engeland, met wie we elk jaar in september bij elkaar komen. En dan zie je dat eigenlijk niet één Pao hetzelfde is.”
“Ik ga ’m nooit wegdoen, want ik ben er echt helemaal mee vergroeid.”
Felbegeerd accessoire
Mariekes eigen auto heeft als accessoire de felbegeerde bumperbeugel met mistlampen. Sommige Pao-eigenaren gaan veel verder door hun auto te verlagen en op overmaatse wielen te zetten. Hoe zit het trouwens met de verkrijgbaarheid van onderdelen? Marieke: “Sommige spullen kun je wel in Nederland vinden en ik heb een goed contact in Engeland. Maar toen de grille stukging, moest ik uitwijken naar jauce.com, het Japanse Marktplaats.
Ach, het maakt je ook wel creatief en buiten dat, ik word gewoon vrolijk als ik naar deze auto kijk. Elke keer als ik ’m na een tijdje weer uit de stalling haal, is een geluksmomentje. Ik ga ’m ook nooit wegdoen, want ik ben er echt helemaal mee vergroeid. Al droom ik soms ook wel stiekem van zo’n grote foute Amerikaanse bak met V8 …”
Foto's Auto Review / Igor Stuifzand
Buitengewoon veel ruimte en een enorm rijbereik. De elektrische Volkswagen ID.7 Tourer. Alleen dit jaar nog 17% bijtelling.
